Η 7η Απριλίου στην ιστορία

                                                             7 Απριλίου 1831

                                                Οι αυτοκράτορες της Βραζιλίας

Η μεγάλη γαλλική επανάσταση (1789) έφερε την Πορτογαλία σύμμαχο της Βρετανίας σε όλους τους αντιγαλλικούς συνασπισμούς. Ο αυτοκράτορας της Γαλλίας, Ναπολέοντας Α’ (Βοναπάρτης) εκστράτευσε στην Πορτογαλία και κατέλαβε την Λισσαβόνα (1807). Μετά ασχολήθηκε με την Ισπανία όπου εγκατέστησε βασιλιά τον αδελφό του. Ο γιος της αντιβασίλισσας Μαρίας Α’, Ιωάννης Στ’, διέφυγε στην πορτογαλική Βραζιλία που και κατά πολύ μεγαλύτερη χώρα ήταν και του εξασφάλιζε ησυχία. Τον Αύγουστο του 1808, στην Πορτογαλία, προέκυψαν οι Άγγλοι ως ελευθερωτές, ενώ και η Ισπανία είχε επαναστατήσει εναντίον των Γάλλων. Ο Ναπολέοντας δεν το έβαλε κάτω. Τον Νοέμβριο, εισέβαλε στην Ισπανία. Νίκησε τρεις στρατούς, πήρε την Μαδρίτη και, με την ευκαιρία, έδιωξε τους Άγγλους από την Πορτογαλία. Τον Ιανουάριο του 1809, αποχώρησε πιστεύοντας ότι τα είχε όλα τακτοποιήσει.

Οι Άγγλοι ξαναγύρισαν τον Δεκέμβριο, οι Πορτογάλοι συνέπραξαν μαζί τους, οι Ισπανοί συνέχιζαν αιματηρά την επανάσταση. Στα 1815, οι Πορτογάλοι όπως και όλοι οι Ευρωπαίοι απαλλάχθηκαν οριστικά από τον Ναπολέοντα. Ο Ιωάννης Στ’ ειδοποίησε ότι προτιμούσε να κυβερνά την Βραζιλία. Η μητέρα του, Μαρία Α’, συνέχισε να διοικεί την Πορτογαλία ως αντιβασίλισσα. Πέθανε στα 1816. Αναγκαστικά, ο Ιωάννης Στ’ έπρεπε να ασχοληθεί και με την Πορτογαλία. Επέστρεψε από την Βραζιλία στα 1821 και παραχώρησε στους Πορτογάλους σύνταγμα ιδιαίτερα φιλελεύθερο, καθώς είχε προηγηθεί εξέγερση της φρουράς του Πόρτο (1820) που εξελίχθηκε σε πανεθνική επανάσταση.

Στην Πορτογαλία, επαναστάτησε εναντίον του Ιωάννη ο γιος του, Μιγκουέλ, επικεφαλής της αντίδρασης. Το σύνταγμα ανακλήθηκε. Για λίγο. Σύντομα ο Ιωάννης Στ’ συνέλαβε τον γιο του, τον εξόρισε και επανέφερε τις συνταγματικές ελευθερίες του λαού.

Στις 7 Σεπτεμβρίου του 1822, ο κυβερνήτης της Βραζιλίας και επίσης γιος του Ιωάννη, δον Πέντρο, επαναστάτησε εναντίον της Πορτογαλίας και διακήρυξε την ανεξαρτησία της χώρας. Πρώτος εκεί μονάρχης ανακηρύχθηκε ο ίδιος ως δον Πέντρο Α’.

Ο Ιωάννης Στ’ πέθανε στα 1826. Διάδοχος του θρόνου ορίστηκε ο Πέντρο Α’ «αυτοκράτορας της Βραζιλίας». Αυτός προτίμησε την Βραζιλία και υπέδειξε την κόρη του, Μαρία Β’ ντα Γκλόρια. Τον Ιούνιο του 1828, ο εξόριστος Μιγκουέλ επανήλθε έχοντας εκλεγεί από ένα κορτές. Ανέτρεψε την Μαρία, πήρε τον θρόνο και γι’ άλλη μια φορά κατάργησε το σύνταγμα. Με ενέργειες από την Βραζιλία, ο Πέντρο Α’ προσπάθησε να την επαναφέρει στον θρόνο. Δεν μπόρεσε. Στις 7 Απριλίου 1831, παραιτήθηκε από αυτοκράτορας υπέρ του γιου του, Πέντρο Β’, και γύρισε στην Πορτογαλία. Ο Πέντρο Β’ έμελλε να ανατραπεί στα 1889, όταν η Βραζιλία ανακηρύχθηκε Δημοκρατία.

Στην Πορτογαλία, ο δον Πέντρο κατάφερε να οργανώσει τις συνταγματικές δυνάμεις. Στις 29 Μαΐου του 1834, ο Μιγκουέλ υπέγραφε την οριστική παραίτησή του από τον θρόνο. Η Μαρία βασίλευσε ως τα 1853, περίοδο που χαρακτηρίστηκε ως μια από τις ως τότε πιο ταραχώδεις της χώρας.

                                                               7 Απριλίου 1824

                                                      Πεθαίνει ο λόρδος Βύρων

Ο Τζορτζ Γκόρντον Νόελ λόρδος του Μπάιρον, ο για τους Έλληνες λόρδος Βύρων γεννήθηκε στο Λονδίνο, στις 22 Ιανουαρίου 1788. Είχε λυμένα τα οικονομικά του προβλήματα κι από μικρός ασχολήθηκε με την ποίηση. Πέρασε τα νεανικά του χρόνια γλεντώντας, ταξιδεύοντας, σαρκάζοντας τον υποκριτικό πουριτανισμό των Άγγλων και υμνώντας τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.

Στα 21 του, το 1809, έκανε ένα μεγάλο ταξίδι. Ξεκίνησε από την Πορτογαλία, γύρισε την Ισπανία, γνώρισε τη Μάλτα, πέρασε στην Ιταλία κι, από εκει, στην Πάτρα κι ανέβηκε στο Τεπελένι, όπου φιλοξενήθηκε για λίγο στην αυλή του Αλή πασά. Συνεχίζοντας την περιπλάνησή του, πέρασε από την Αθήνα και κατέληξε στην Κωνσταντινούπολη. Έχοντας διαβάσει το κατόρθωμα του Λέανδρου που κάθε νύχτα ξεκινούσε από την Άβυδο και περνούσε τον Ελλήσποντο κολυμπώντας για να συναντήσει την αγαπημένη του Ηρώ (ιέρεια στο ναό της Άρτεμης), θέλησε να κάνει το ίδιο. Αν και κουτσός, πέρασε τα στενά κολυμπώντας κι έπειτα,κατέβηκε στην Αθήνα για δεύτερη φορά. Φιλοξενήθηκε στο σπίτι του πρόξενου της Αγγλίας, Μακρή, όπου γνώρισε κι ερωτεύτηκε τη μόλις 13 χρόνων μικρότερη κόρη του Τερέζα. Το ειδύλλιο κράτησε περίπου ένα χρόνο. Αποχαιρετώντας την, ο Μπάιρον της χάρισε ένα ποίημά του που έγινε πασίγνωστο: Την «Κόρη των Αθηνών».

Επιστρέφοντας στην Αγγλία, ο Μπάιρον τύπωσε το πρώτο μέρος του ποιητικού του έργου «Τσάιλντ Χάρολντ» που χαιρετίστηκε από το κοινό. Παντρεύτηκε την Άννα Ισαβέλλα Μιλβέικ αλλά ο γάμος κατέληξε σε αποτυχία. Ο Μπάιρον έφυγε στο Βέλγιο όπου γνωρίστηκε κι έγινε στενός φίλος με τον ποιητή Πέρσι Μπις Σέλεϊ (1792 - 1828). Οι δυο φίλοι πήγαν μαζί στην Ιταλία, μπερδεύτηκαν στη μυστική οργάνωση των καρμπονάρων και γνωρίστηκαν, στην Πίζα, με τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο. Ο Σέλεϊ έγραψε τότε το περίφημο λυρικό δράμα «Ελλάς», ενώ ο Μπάιρον συνεννοήθηκε να κατέβει στην Ελλάδα και να βοηθήσει τον επαναστατικό αγώνα. Παράλληλα, έγινε μέλος του φιλελληνικού κομιτάτου.

Ο Μαυροκορδάτος έφτασε στο Μεσολόγγι από την αρχή του ξεσηκωμού κι εξελίχτηκε σε μεγάλο τοπικό παράγοντα, ακολουθώντας την παράταξη του Μαυρομιχάλη. Ο Μπάιρον πήγε με καΐκι στο Μεσολόγγι, παραμονή Χριστουγέννων του 1823. Εκεί, με δικά του χρήματα, εξόπλισε ένα σώμα από 3.000 Σουλιώτες κι ανέλαβε όλα τα έξοδά του. Αν και απογοητεύτηκε από τις εσωτερικές διαμάχες των επαναστατών, εισηγήθηκε στην Τράπεζα της Αγγλίας να δοθεί δάνειο στους Έλληνες. Όμως, οι στερήσεις, οι κακουχίες και η ως τότε άστατη ζωή του κλόνισαν την υγεία του. Αρρώστησε βαριά και πέθανε στο Μεσολόγγι, στις 7 Απριλίου 1824.

Ο θάνατός του συγκλόνισε τους Έλληνες. Ο Διονύσιος Σολωμός έγραψε το γνωστό επίγραμμα: «Λευτεριά, για λίγο πάψε / να χτυπάς με το σπαθί / κι έλα σίμωσε και κλάψε / εις του Μπάιρον το κορμί». Ήταν ο εμψυχωτής των απελευθερωτικών αγώνων της εποχής του. Τις ποιητικές του συλλογές «Νύφη της Αβύδου» και «Κουρσάρος» διακρίνει ο αγνός λυρισμός και η επαναστατική πνοή.