Υπάρχει η εκτίμηση ότι αρχικά ο Προμηθέας προσωποποιούσε το πνεύμα της φωτιάς. Και επειδή η φωτιά έδωσε ώθηση στον πολιτισμό, ο Προμηθέας βρέθηκε υπερασπιστής και στην ουσία εκπαιδευτής του ανθρώπου, ο οποίος, χάρη σ’ αυτόν, εγκατέλειψε την άγρια κατάσταση και μπήκε στην εποχή του πολιτισμού. Πολλοί σχολιαστές δεν παραλείπουν να σημειώσουν το ότι, σε όλες τις παραστάσεις αλλά και στα βάθη της πίστης των αρχαίων, ο Προμηθέας εμφανίζεται καρφωμένος στον Καύκασο παθαίνοντας για το χατίρι των ανθρώπων όπως αργότερα ο Χριστός, ο «αίρων» τις αμαρτίες του κόσμου, έπαθε και καρφώθηκε στον σταυρό.

Όταν επήλθε η κυριαρχία του δωδεκάθεου, ο Προμηθέας μετέπεσε σε ήρωα, προστάτη του ανθρώπου ή και δημιουργού του. Όταν τιμωρήθηκε να στέκει αλυσοδεμένος στον Καύκασο, ήταν Τιτάνας, άρα αθάνατος. Κι όταν ελευθερώθηκε, δεν χρειαζόταν να ανταλλάξει την αθανασία με τον Χείρωνα. Αφού συγχωρέθηκε από τον Δία, είχε κάθε «προσόν» να ζήσει μαζί με τους άλλους θεούς.

Υπάρχει ακόμα το γεγονός ότι τα παθήματά του και η τοποθέτησή τους στην περιοχή του Καυκάσου (που ανήκε στην Σκυθία) συμπίπτουν με την πεποίθηση των εκεί αρχαίων κατοίκων ότι ένας γίγαντας ήταν καρφωμένος στην κορφή του βουνού. Άλλωστε, σύμφωνα με μια παραλλαγή, ο Αετός δεν ήταν αρπακτικό αλλά ποταμός της Σκυθίας. Πλημμύριζε συχνά και κατέστρεφε τις σοδιές. Βασιλιάς στην περιοχή ήταν ο Προμηθέας που θεωρήθηκε υπεύθυνος για το κακό.

Οι Σκύθες τον συνέλαβαν και τον αλυσόδεσαν στον Καύκασο. Περαστικός από την περιοχή, ο Ηρακλής έμαθε τα καθέκαστα και βάλθηκε να ανοίγει κανάλια με κατεύθυνση προς την θάλασσα. Όταν ξαναφούσκωσε ο ποταμός Αετός, δεν πλημμύρισε ο τόπος. Τα νερά του διοχετεύτηκαν στον Εύξεινο Πόντο. Οι Σκύθες ελευθέρωσαν τον βασιλιά τους.

Κατά μια άλλη εκδοχή, ο Προμηθέας βασίλευε στην Αίγυπτο και το πρόβλημα το προκαλούσε ο Νείλος που, για την ορμητικότητά του, τότε ονομαζόταν Αετός. Ο βασιλιάς Προμηθέας δεν ήξερε τι να κάνει ώσπου πέρασε από εκεί ο Ηρακλής. Ύψωσε φράγματα και γλίτωσε την σοδιά.

Οι παραλλαγές που βάζουν στο παιχνίδι και τον Ηρακλή δείχνουν όλες μεταγενέστερες, όταν ο ήρωας μπήκε στην ζωή των Ελλήνων. Το ίδιο έγινε και με την παρεμβολή του Αετού και του Ηρακλή εξολοθρευτή του, στην κύρια παράδοση, αυτή που διηγούνται ο Ησίοδος αλλά και ο Αισχύλος.

 

(τελευταία επεξεργασία, 19 Σεπτεμβρίου 2020)