Τα αγάλματα της νίκης

Ερευνητές σημειώνουν πως το γεγονός ότι ο Αιακός ήταν προσφιλής γιος του Δία και ισόθεος κριτής μετά τον θάνατό του, σε συνδυασμό με την σχέση του με τη γη, υποδηλώνει ότι είναι πρόσωπο που από την θρησκεία πέρασε στον χώρο των ηρώων: Το «Αιακός» προέρχεται από την «αία» που σημαίνει «γη περιβαλλόμενη από θάλασσα» (νησί). Η γυναίκα του, Ενδηίδα, επίσης σημαίνει «έγγειος θεά». Και η ερωμένη του, Ψαμάθη, είναι νεράιδα (Νηρηίδα) της αμμουδιάς. Ακόμα και ο λαός του, μέσα από τη γη προήλθε (μυρμήγκια). Έτσι, δεν είναι τυχαίο το ότι από τον Αιακό της Αίγινας κατάγονται ήρωες Θεσσαλοί, Τρώες και Κορίνθιοι κι ανάμεσά τους ο μεγαλύτερος ήρωας της Ιλιάδας, ο Αχιλλέας.

Στην Αίγινα, λάτρευαν τον Αιακό ως ήρωα και του είχαν κτίσει ιερό, ενώ προς τιμή του είχαν τη γιορτή «Αιάκεια», στη διάρκεια των οποίων τελούσαν γυμνικούς αγώνες, Οι νικητές κρεμούσαν τα στεφάνια τους στο ιερό ως αναθήματα. Οι Αιγινήτες τον θεωρούσαν προστάτη τους πολιούχο και δάνειζαν το άγαλμά του στους συμμάχους τους, να το έχουν μαζί τους στη μάχη καθώς πανελλήνια ήταν η παραδοχή ότι έτσι ο Αιακός συντελούσε στη νίκη.

Ο Ηρόδοτος γράφει ότι στη ναυμαχία της Σαλαμίνας, οι Αθηναίοι έβλεπαν τις σκιές του Τελαμώνα και του γιου του, Αία, να προστατεύουν τα ελληνικά πλοία, ενώ μια αιγινήτικη τριήρης μετείχε έχοντας μαζί της τα αγάλματα του Αιακού και των απογόνων του. Μετά τη νικηφόρα ναυμαχία, ο Θεμιστοκλής φέρεται να είπε: «Δεν νικήσαμε εμείς τους Πέρσες αλλά οι θεοί και οι ήρωές μας».

Στην επιστροφή της στην Αίγινα, η τριήρης με τα αγάλματα έπεσε πάνω σε μοίρα του περσικού στόλου που κινήθηκε εναντίον της. Με αντεπίθεση, η τριήρης πανικόβαλε τους Πέρσες, οι οποίοι τράπηκαν σε φυγή.

(τελευταία επεξεργασία, 31 Μαρτίου 2021)