Κίρκη, η μάγισσα του Ήλιου

Η μάγισσα Κίρκη ανήκε στην παράξενη γενιά του Ήλιου και ήταν αδελφή του Αιήτη, βασιλιά της Κολχίδας, κατά μια εκδοχή και του Αλωέα, οπωσδήποτε του Αυγεία και της γυναίκας του Μίνωα, Πασιφάης. Η Οδύσσεια την θέλει να ζούσε σε νησί, «εκεί που κατοικεί η Αυγή (Ηώς) και ανατέλλει ο Ήλιος» (μ 3 – 4). Γνωρίζουμε ήδη ότι ο Ήλιος ξεκινούσε το καθημερινό ταξίδι του στον ουρανό από την ανατολική άκρη του Ωκεανού που πιστευόταν ότι περιρρέει την γη. Αυτό σημαίνει ότι το νησί της Κίρκης πρέπει να βρισκόταν στη μακρινή Ανατολή. Όμως οι προηγούμενες αλλά και οι επόμενες περιπέτειες του Οδυσσέα «συμβαίνουν» στις δυτικές της Ελλάδας θάλασσες, περί το Τυρρηνικό πέλαγος, οπότε κάπου εκεί προσπαθούσαν οι «γεωγράφοι της Οδύσσειας» να τοποθετήσουν τον τόπο διαμονής της Κίρκης.

Ο ποιητής αναφέρει ως νησί της την Αιαία. Αία την ονομάζουν οι πολλοί (σημαίνει «γη» όπως Αίας, Αιήτης, Αιακός κ.λπ.), όνομα που έδιναν και στη χώρα του Αιήτη. Πρώτος ο Ησίοδος θεώρησε το νησί ένα από «τις χώρες των δοξασμένων Τυρρηνών» (Θεογονία, 1016). Ο Θεόφραστος (4^ο π.Χ. αιώνα) το ταύτιζε με το Κιρκήιο ακρωτήριο του Κιρκαίου όρους (το σημερινό Monte Circei) στο Λάτιο, που θεωρούσαν ότι παλιά ήταν νησί, το οποίο ενώθηκε με την απέναντι ακτή (Περί φυτών ιστορίας, 5, 8, 3). Άλλοι τοποθετούσαν την Αία της Κίρκης στον πορθμό ανάμεσα στη Σικελία και την Ιταλία. Άλλοι, στην δυτική ακτή της Σικελίας.

Η μάγισσα ερωτευόταν συχνά και εξίσου συχνά βαριόταν τους εφήμερους εραστές της. Για να γλιτώνει από την παρουσία τους, τους μεταμόρφωνε σε θηρία που περιφέρονταν άκακα στον κήπο της. Οι ερευνητές σημειώνουν ότι το ίδιο έκανε και η αρχαιότερή της, Ιστάρ, η Αφροδίτη των Σουμερίων.

(τελευταία επεξεργασία, 12 Μαΐου 2022)