ΧΙ. Σύμη – Τήλος – Χάλκη
Σύμη: Έκταση: 58 τ. χλμ. Ανάπτυξη ακτών: 85 χλμ. Κάτοικοι: 2.230.
Τήλος: Έκταση: 63 τ. χλμ. Ανάπτυξη ακτών: 68 χλμ. Κάτοικοι: 280.
Χάλκη: Έκταση: 28 τ. χλμ. Ανάπτυξη ακτών: 34 χλμ. Κάτοικοι: 280.
Βορειοδυτικά της Ρόδου, απέναντι στη μικρασιατική ακτή, τα νησιά Σύμη (242 μίλια από τον Πειραιά), Τήλος (222 μίλια) και Χάλκη (επίσης 222 μίλια) μοιάζουν να φράζουν τον «Κόλπο Σύμης» στα τουρκικά παράλια. Τα νησιά συνδέονται ακτοπλοϊκά με τον Πειραιά και τη Ρόδο και τα καλοκαίρια και με άλλα από τα Δωδεκάνησα και τις Κυκλάδες.
Πετρώδης και ορεινή (Βίγλα, 550 μ.), η Σύμη είναι η Μεταποντίς κι έπειτα Αίγλη των αρχαίων (Σουμπεκή αντά, όσο την κατείχαν οι Τούρκοι). Σ’ αυτήν ανήκουν διοικητικά τα νησάκια Νύμος (αρχαίος Ύμος) και Σεσκλίο. Πρωτεύουσα είναι η Πάνω Σύμη ή Χώρα, κοντά στο λιμάνι (Γιαλός). Μουσείο, κάστρο των Ιπποτών και παλιά αρχοντικά αποτελούν ιδιαίτερα αξιοθέατα της πόλης που διαθέτει και κοντινές παραλίες. Ο παραλιακός Εμπορειός με την απάνεμη χάρη στον ομώνυμο όρμο παραλία του εξελίσσεται σε τουριστικό κέντρο. Στον μυχό κόλπου, στη νότια άκρη του νησιού, ο Πανορμίτης με την περιώνυμη Μονή των Ταξιαρχών και την παραλία με τα ρηχά νερά συμπληρώνει τους οικισμούς του νησιού.
Ορεινή (Αϊ Λιάς, 612 μ.) αλλά καλά καλλιεργημένη, η γραφική Τήλος έχει μήκος 8,5 και πλάτος 4,5 μίλια. Οικισμοί της είναι το Μεγάλο Χωριό, το Μικρό Χωριό και τα Λειβάδια, όπου υπάρχουν ξενοδοχεία, διαμερίσματα με παροχές και ενοικιαζόμενα δωμάτια. Παραλίες με άμμο ή βότσαλα, σκόρπιες σ’ όλο το νησί, είναι προσιτές είτε με το λεωφορείο είτε με καΐκι. Ερείπια πελασγικού τείχους, μυκηναϊκοί τάφοι, το κάστρο και παλιά μοναστήρια τραβούν την προσοχή του επισκέπτη.
Σε απόσταση μόλις πέντε μιλίων από τη Ρόδο, η μικρή Χάλκη διαθέτει έναν παράλιο οικισμό, την ομώνυμη πρωτεύουσα και λιμάνι Χάλκη ή Νημποριό (με λίγα κρεβάτια) και ένα μεσόγειο, το Χωριό. Το νησί, όπως και το νησάκι Αλιμιά, διαθέτει όμορφες παραλίες αλλά η πρόσβαση σ’ αυτές είναι προσιτή μόνο με καΐκι (κάποιες κάπως κοντινές και με τα πόδια).
Τηλέφωνα Σύμης: Λιμεναρχείο: 224.60.71.205. Δήμος: 224.60.71.344. Ιδιωτικά γραφεία τουρισμού: 224.60.71.307, 224.60.71.900, 224.60.71.931.
Τηλέφωνα Τήλου: Λιμεναρχείο: 224.60.44.350. Αστυνομία: 224.60.44.244. Αγροτικό ιατρείο: 224.60.44.210. Δήμος: 224.60.44.212.
Τηλέφωνα Χάλκης: Λιμεναρχείο: 224.60.45.220. Αστυνομία: 224.60.45.213. Αγροτικό ιατρείο: 224.60.45.206. Δημοτικό γραφείο τουρισμού: 224.60.45.330.
Η ιστορία των νησιών
Η ιστορική διαδρομή των κατοίκων των νησιών είναι συνδεμένη με εκείνη της Ρόδου και των υπολοίπων από τα Δωδεκάνησα (βλέπε Ιστορία των Δωδεκανήσων). Γιος του βασιλιά της Σύμης, Χάροπα, και της βασίλισσας, Αίγλης, ήταν ο ωραίος Νιρέας που κάποια στιγμή ταξίδεψε ως τη Σπάρτη για να διεκδικήσει το χέρι της Ωραίας Ελένης. Εκείνη βέβαια προτίμησε τον Μενέλαο αλλά το βασιλόπουλο θεώρησε τον εαυτό του υποχρεωμένο να συμμετάσχει στην εκστρατεία στην Τροία, όταν την έκλεψε ο Πάρις. Συμβολική η συμμετοχή του, μόλις τρία πλοία, αλλά ο Νιρέας έκλεψε καρδιές, καθώς αναδείχτηκε ο πιο ωραίος των Ελλήνων που πολέμησαν στον κάμπο του Ιλίου.
Στα ιστορικά χρόνια, μεγάλη φήμη απέκτησε η Τήλος, χάρη στη μικρή ποιήτρια, Ήριννα. Έζησε τον Δ’ αιώνα π.Χ. και κατάφερε να διχάσει το πανελλήνιο με το ποιητικό της ταλέντο, αν και πέθανε στα 19 της χρόνια. Έγραψε λυρικά ποιήματα και πανέμορφα επιγράμματα. Οι στίχοι της «εκρίθησαν ίσοι Ομήρω» αλλά οι κακές γλώσσες έλεγαν ότι μιμήθηκε τη Σαπφώ. Έτσι κι αλλιώς, τιμήθηκε πολύ από τους συγχρόνους της.
Στα νεότερα χρόνια, η Σύμη έγινε ο τόπος, όπου (στις 8 Μαΐου του 1945) υπογράφτηκε το πρωτόκολλο, με το οποίο οι Ιταλοί παρέδωσαν τα Δωδεκάνησα στους συμμάχους.
(Έθνος της Κυριακής, 2001 – 2002) (τελευταία επεξεργασία, 21.10.2009)