Η 11η Ιουλίου στην ιστορία
11 Ιουλίου 1934
Η Διώρυγα του Παναμά
Στα 1881, η Κεντρική Αμερική προκάλεσε το ενδιαφέρον του κόμη Φερδινάνδου Λεσέψ. Ήταν Γάλλος διπλωμάτης και μηχανικός, ο εμπνευστής του ανοίγματος της διώρυγας του Σουέζ, στην Αίγυπτο. Του Σουέζ η διώρυγα είχε ήδη γίνει αντικείμενο αγγλογαλλικής διαμάχης, με τελικό αποτέλεσμα την επιβολή της αγγλικής κυριαρχίας στην Αίγυπτο. Και ο Λεσέψ κατέβασε την ιδέα να ανοίξει διώρυγα στον Παναμά που τότε ανήκε στην Κολομβία και να ενώσει έτσι τον Ατλαντικό με τον Ειρηνικό ωκεανό.
Η περιπέτεια ξεκίνησε το 1881 με γαλλικά κεφάλαια (843 εκατομμύρια γαλλικά φράγκα) και με πρόθεση να τελειώσει στα 1889. Η διώρυγα θα είχε μήκος 74 χλμ. και πλάτος 22 μέτρα. Στα 1888, η εταιρεία που ανέλαβε το έργο, είχε πτωχεύσει. Εξαιτίας του κίτρινου πυρετού και των άθλιων συνθηκών, η θνησιμότητα των εργατών έφτανε στα 7%. Οι παλίρροιες ανέτρεπαν τα προγράμματα και το κλίμα έριχνε πίσω τις εργασίες. Η έκδοση νέων μετοχών απέφερε ακόμα 712 εκατομμύρια φράγκα που χάθηκαν. Ξέσπασε σκάνδαλο που σάρωσε τη Γαλλία, ενώ οι εργασίες σταμάτησαν. Ο Λεσέψ πέθανε τρελός στα 1894.
Οι Αμερικανοί φάνηκαν στα 1903. Από το 1901, είχαν υπογράψει συμφωνίες με τη Βρετανία για το άνοιγμα της διώρυγας. Η ζώνη της προβλεπόταν να είναι ουδέτερη, ενώ το έργο θα γινόταν αποκλειστικά με αμερικανικά κεφάλαια. Δυο χρόνια αργότερα, τα βρήκαν και με την κυβέρνηση της Κολομβίας. Η συνθήκη προέβλεπε ότι η Κολομβία παραχωρούσε στις Ηνωμένες Πολιτείες τις εκτάσεις του στενού του Παναμά.
Η βουλή της Κολομβίας πρόβαλε αντιρρήσεις για τη συμφωνία. Οι Αμερικανοί είχαν έτοιμο το αντίδοτο. Στις 3 Νοεμβρίου του 1903, στην περιοχή ξέσπασε μια επανάσταση εναντίον της Κολομβίας, κάτω από την προστασία του αμερικανικού στόλου. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αναγνώρισαν τη «Δημοκρατία του Παναμά», από την οποία αγόρασαν μια ζώνη 1.380 τ. χμ. που κόβει τη χώρα στα δύο καθώς εκτείνεται από τον Ατλαντικό ως τον Ειρηνικό ωκεανό. Πλήρωσαν δέκα εκατομμύρια δολάρια και συμφώνησαν μια αποζημίωση άλλων 250.000 δολ. το χρόνο. Έπειτα, προχώρησαν στην κατασκευή της διώρυγας, μέσα στην αγορασμένη ζώνη. Tους κόστισε άλλα 526 εκατομμύρια δολάρια. Στις 15 Αυγούστου του 1914, η διώρυγα του Παναμά ήτα έτοιμη.
Είκοσι χρόνια αργότερα, στις 11 Ιουλίου 1934, ο Φρανκ Ντελάνο Ρούσβελτ έγινε ο πρώτος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών που πέρασε τη Διώρυγα του Παναμά. Επέβαινε στο καταδρομικό Uss Χιούστον και συναντήθηκε στο Μπαλμπόα με τον πρόεδρο Αρμόντιο Αρίας.
1533: Ο Πάπας Κλήμης Ζ’ απειλεί με αφορισμό τον βασιλιά της Αγγλίας Ερρίκο Η’, αν δεν ξανατελέσει τον γάμο του με την Αικατερίνη της Αραγονίας, που ακυρώθηκε τον Μάιο του ίδιου χρόνου από τον αρχιεπίσκοπο του Καντέρμπουρι, Τόμας Κράνμερ.
1708: Στο Βέλγιο, δυνάμεις υπό τον δούκα του Μάρλμπορο της Αγγλίας, νικούν τους Γάλλους υπό τον Λουί Βεντόμ στη μάχη της Ουδενάρδας κατά τον πόλεμο για τη διαδοχή του ισπανικού θρόνου.
1767: Γεννιέται ο Τζον Κουίνσι Άνταμς, Αμερικανός πολιτικός. Έγινε έκτος πρόεδρος των ΗΠΑ από το 1825 κι ο μοναδικός ως το 2000 γιος προηγούμενου προέδρου: Ο πατέρας του, Τζον Ανταμς, ήταν δεύτερος πρόεδρος το 1797. Ο πατέρας πέθανε το 1826, ο γιος το 1848.
1921: Η Μογγολία διακηρύσσει την ανεξαρτησία της ως Λαϊκή Δημοκρατία.
1935: Πεθαίνει ο Αλφρεντ Ντρέιφους, Γαλλοεβραίος αξιωματικός στρατού. Η καταδίκη του εξαιτίας μιας αβάσιμης κατηγορίας προδοσίας το 1894 έγινε το επίκεντρο της αντιπαράθεσης που ταλαιπώρησε τη γαλλική κοινωνία για δεκαετίες. Είχε γεννηθεί το 1859.
1957: Πεθαίνει ο Αγά Χαν Γ’, πνευματικός ηγέτης της σέκτας των Μουσουλμάνων από το 1885 κι έπειτα. Ήταν 79 ετών.
1995: Η σφαγή στη Σρεμπρένιτσα: Οι Σερβοβόσνιοι του Ράτκο Μλάντις εκτελούν 7.500 μουσουλμάνους στον εμφύλιο της Βοσνίας (1992 - 1995).
2006: Μουσουλμάνοι του Κασμίρ ανατινάσσουν επτά βαγόνια πρώτης θέσης ισάριθμων συρμών στη Βομβάη. Οι νεκροί ξεπερνούν τους διακόσιους και οι τραυματίες τους εξακόσιους.
2007: Τρεις δασοπυροσβέστες χάνουν τη ζωή τους και τρίτος παθαίνει φοβερά εγκαύματα σε πυρκαγιά σε θάμνους, σε δύσβατη περιοχή στο Ρέθυμνο. Τους έστειλαν να σβήσουν τη φωτιά με ψεκαστήρες.
Η 11η Ιουλίου στον πολιτισμό
11 Ιουλίου 1987
Έξι δις άνθρωποι
Στις 11 του Ιουλίου του 1987, σε κάποιο σημείο της Γης, γεννήθηκε ένα μωρό, που ανέβασε τον ανθρώπινο πληθυσμό στα 5.000.000.000 κατοίκους. Ήταν ένας συμβολικός σταθμός στην ιστορία της ανθρωπότητας. Βοήθησαν σ’ αυτό η αύξηση του μέσου όρου ζωής και η μείωση της παιδικής θνησιμότητας. Η πληθυσμιακή έκρηξη έχει να κάνει με δυο απλούς αριθμούς: Τον ΙΖ’ αιώνα, ο μέσος όρος ζωής του ανθρώπου ήταν τα είκοσι χρόνια, ενώ στον 20ό αιώνα έφτασε τα εξήντα. Και, τον ΙΖ’ αιώνα, η παιδική θνησιμότητα ήταν 800 τοις χιλίοις, ενώ τον 20ό περιορίστηκε στα 400 τοις χιλίοις. Και, πάλι, όμως, είναι πολλά.
Το κέντρο του ΟΗΕ για τους ανθρώπινους οικισμούς κατάγγειλε ότι, στη λήξη του 20ού αιώνα, περισσότεροι άνθρωποι παρά ποτέ έβλεπαν να τους αρνούνται τα θεμελιακά τους δικαιώματα στη μόρφωση, στην εργασία, στη διατροφή, στη στέγαση, στην περίθαλψη και στις κοινωνικές παροχές. Τους αρνούνται το δικαίωμα να δημιουργήσουν οικογένεια και να μεγαλώσουν τα παιδιά τους σε συνθήκες ειρήνης. Τους αρνούνται το δικαίωμα στην αξιοπρέπεια, στη δικαιοσύνη και στις πολιτικές ελευθερίες.
Στα 1987, τα στοιχεία του ΟΗΕ ήταν συντριπτικά: Το 1/4 του πληθυσμού της Γης (πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι) ζούσαν τελείως άστεγοι ή σε άθλιες συνθήκες με ανθυγιεινό περιβάλλον. Εκατό εκατομμύρια κοιμούνταν στους δρόμους, κάτω από γέφυρες, σε άδεια οικόπεδα, σε σοκάκια και σε κατώφλια. Στις αναπτυγμένες χώρες, όλο και περισσότεροι άστεγοι κοιμούνται στα πεζοδρόμια. Η μια μετά την άλλη, οι μεγαλουπόλεις μεταβάλλονται σε εστίες εγκληματικότητας και βίας. Στον αναπτυσσόμενο κόσμο, πάνω από επτακόσια εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε συνθήκες φτώχειας. Το 50 - 80% του αστικού πληθυσμού των αναπτυσσόμενων χωρών και το 21 - 60% των κατοίκων τους σε 16 από τις μεγάλες πόλεις τους ζει σε τρώγλες και παραπήγματα.
Κι ακόμα: Σε 91 χώρες, το 85% του αγροτικού πληθυσμού (ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι) δεν έχει πρόσβαση σε πόσιμο νερό και στερείται τα πιο στοιχειώδη μέσα υγιεινής και αποχέτευσης. Αποτέλεσμα: 50.000 θάνατοι κάθε μέρα εξαιτίας του υποσιτισμού και των ασθενειών. Διαρροϊκές και εντερικές αρρώστιες διαδίδονται από το μολυσμένο νερό και την έλλειψη καθαριότητας, οδηγώντας στο θάνατο εκατομμύρια παιδιά με ηλικία κάτω από 5 χρόνια.
Παρ’ όλα αυτά, μέσα σε μόλις δώδεκα χρόνια, η πληθυσμιακή έκρηξη αύξησε τον αριθμό των ανθρώπων κατά ακόμα ένα δισεκατομμύριο άτομα: Στις 13 Οκτωβρίου 1999, σε κάποιο σημείο της Γης γεννήθηκε ένα μωρό που ανέβασε τον πληθυσμό των ανθρώπων στα έξι δισεκατομμύρια. Ο γ.γ. του ΟΗΕ Κόφι Ανάν επέλεξε ένα νεογέννητο στο Σεράγεβο για να το γιορτάσει.
1536: Πεθαίνει ο Δεσιδέριος Έρασμος. Φιλόλογος και ανθρωπιστής, πολέμησε κάθε απόλυτο, καυτηρίασε εστεμμένους και κληρικούς και αφοσιώθηκε στον αγώνα για την απελευθέρωση του πνεύματος από τις προκαταλήψεις και τους δογματισμούς. Αριστουργήματα ύφους στη λατινική γλώσσα είναι τα έργα του «Μωρίας εγκώμιο» και «Συνομιλίες». Θεωρείται ότι άνοιξε το δρόμο για τη μεταρρύθμιση. Πρότεινε τη λεγόμενη ερασμιακή προφορά της αρχαίας ελληνικής (η = εε, ει = εϊ, β,γ,δ = μπ,γκ,ντ κ.λπ.). Γεννήθηκε στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας το 1467.
1937: Πεθαίνει ο συνθέτης της Θλιμμένης Ραψωδίας, Τζορτζ Γκέρσουιν. Είχε γεννηθεί στις 26 Σεπτεμβρίου 1898.
1979: Το αμερικανικό διαστημόπλοιο Σκάιλαμπ ξαναμπαίνει στην γήινη ατμόσφαιρα μετά από τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας, η οποία ξεκίνησε το 1973.
1989: Πεθαίνει ο σερ Λόρενς Ολίβιε, μεγάλος ηθοποιός του θεάτρου και σταρ του κινηματογράφου. Όντας στη σκηνή από το 1924, πήρε τους σημαντικότερους ρόλους των έργων του Σαίξπηρ. Η καριέρα του στον κινηματογράφο ξεκίνησε το 1930 με τις ταινίες «Ερρίκος Ε’» και «Άμλετ» στις οποίες πρωταγωνίστησε και για τις οποίες κέρδισε Όσκαρ καλύτερης ερμηνείας. Είχε γεννηθεί στις 22 Μαΐου 1907.