Η 26η Μαΐου στην ιστορία
26 Μαΐου 1805
Αυτοκράτορας και βασιλιάς
Στις 2 Δεκεμβρίου του 1804, στον επιβλητικό ναό της Παναγίας των Παρισίων, ο πάπας Πίος Ζ’ έστεψε τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη και επίσημα αυτοκράτορα, σε μια από τις σπάνιες μετακινήσεις του έξω από την Αγία Έδρα. Η Ευρώπη υποκλίθηκε. Για δέκα χρόνια, ο Ναπολέοντας θα υπαγόρευε τους όρους του διεξάγοντας τους πολέμους «για τη διάδοση των επαναστατικών ιδεών» όπως έλεγε, για την κυριαρχία του όπως ονειρευόταν.
Η στέψη του Ναπολέοντα Βοναπάρτη ως αυτοκράτορα, από τον ίδιο τον πάπα, επισφράγισε την είσοδο του στρατηγού στη λέσχη των εστεμμένων της Ευρώπης. Αυτοκράτορες και βασιλιάδες αναγκάστηκαν να τον δεχθούν αλλά κανένας τους δεν ανεχόταν τον παρείσακτο. Στις αρχές του 1805, οι συνεννοήσεις ανάμεσά τους οδήγησαν στον συνασπισμό Αγγλίας, Αυστρίας, Ρωσίας και Σουηδίας εναντίον της Γαλλίας. Την άνοιξη, ζήτησαν από τον Ναπολέοντα να εκκενώσει τη Μάλτα και την Αλεξάνδρεια. Αρνήθηκε. Από τις 17 Μαρτίου άλλωστε, είχε ανακηρυχτεί και βασιλιάς της Ιταλίας. Τον Μάιο του 1805, άρχισε ο πόλεμος. Ο Ναπολέων έκανε μια στάση στο Μιλάνο για να φορέσει, στις 26 Μαΐου 1805, το «σιδερένιο στέμμα» που κάποτε φορούσε ο Καρλομάγνος. Κι αφού έτσι στέφθηκε και επίσημα βασιλιάς της Ιταλίας, ασχολήθηκε με τον πόλεμο. Μια γοργή προέλαση των Γάλλων, οδήγησε τους Αυστριακούς σε βαριά ήττα, στην πόλη Ουλμ. Το φθινόπωρο, ο Ναπολέοντας μπήκε νικητής στη Βιέννη, ενώ ο αυστριακός στρατός υποχώρησε.
1637: Πραγματοποιείται η πρώτη μάχη ανάμεσα σε αποίκους και ερυθρόδερμους, στην Αμερική.
1865: Παραδίδονται οι τελευταίοι μαχητές του στρατού των Νοτίων, καθώς καταθέτει τα όπλα και ο στρατηγός Κίρμπι Σμιθ στη Νέα Ορλεάνη. Η παράδοση του στρατηγού Λι είχε προηγηθεί στις 9 του περασμένου Απριλίου.
1912: Γεννιέται ο Γιάνος Κάνταρ, πρωθυπουργός και γραμματέας του κομμουνιστικό κόμματος της Ουγγαρίας μετά την καταστολή της εξέγερσης του 1956 από τους Σοβιετικούς.
1940: Αρχίζει η επιχείρηση απαγκίστρωσης των Άγγλων στρατιωτών από την Δουνκέρκη. Είχε τον κωδικό «Δυναμό».
1942: Οι Βρετανοί υπογράφουν σύμφωνο συνεργασίας με τους Σοβιετικούς με χρονικό ορίζοντα και για το διάστημα μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο ψυχρός πόλεμος ήταν ακόμη μακριά.
1966: Η βρετανική Γουιάνα γίνεται ανεξάρτητο κράτος, μέλος της Βρετανικής Κοινοπολιτείας.
1996: Τα κόμματα της αντιπολίτευσης στην Αλβανία αποφασίζουν αποχή από τις εκλογές που ετοιμάζει ο πρόεδρος της χώρας Σάλι Μπερίσα.
2006: Σεισμός 6,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ πλήττει την Ιάβα και προκαλεί τον θάνατο 4.285 ανθρώπων και τον τραυματισμό 20.000. Περίπου 200.000 έμειναν άστεγοι.
2007: Επιστρέφοντας από περιοδεία του στην Ωκεανία, ο Κώστας Καραμανλής επισκέπτεται επίσημα το Ανόι, πρωτεύουσα του Βιετνάμ. Είναι η πρώτη επίσκεψη πρωθυπουργού της Ελλάδας στη χώρα αυτή.
2007: Εκδρομή 18 ατόμων στον ποταμό Λούσιο της Αρκαδίας μετατρέπεται σε τραγωδία, όταν παρασύρονται από τα ορμητικά νερά: Έξι νεκροί και δυο αγνοούμενοι ο απολογισμός.
2010: Καταθέτοντας στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής για το σκάνδαλο της Siemens, ο Τάσος Μαντέλης ομολογεί αβίαστα ότι, στη διάρκεια που ήταν υπουργός Μεταφορών, επί κυβερνήσεων Κώστα Σημίτη, δέχτηκε «χορηγία» 200.000 μάρκων από τα μαύρα ταμεία της εταιρείας.
2010: Χιλιάδες βάτραχοι «εισβάλλουν» στην Εγνατία οδό, στο ύψος του κόμβου Προφήτη Λαγκαδά Θεσσαλονίκης, και προκαλούν δίωρη διακοπή της κυκλοφορίας των οχημάτων.
2011: Συλλαμβάνεται από τις σερβικές δυνάμεις ασφαλείας ο Ράτκο Μλάντις, στρατηγός των Σερβοβόσνιων στον εμφύλιο του 1992 – 95, καταζητούμενος για εγκλήματα πολέμου, ανάμεσα στα οποία και η σφαγή 7.500 ανθρώπων στη Σρεμπρένιτσα (11 Ιουλίου 1995).
2019: Με 33,20%, η ΝΔ νικά στις ευρωεκλογές. Ο ΣΥΡΙΖΑ συγκεντρώνει 23,78% των ψήφων και ακολουθούν ΚΙΝ.ΑΛ (7,57%), ΚΚΕ (5,43%), Χρυσή Αυγή (4,86%), Ελληνική Λύση (4,14%), ΜέΡΑ25 (3,01%). Ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, ανακοινώνει πρόωρες εθνικές εκλογές).
Η 26η Μαΐου στον πολιτισμό
26 Μαΐου 1799
Αλέξανδρος Πούσκιν
Ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές του 19ου αιώνα, ο Αλέξανδρος Σεργκέιεβιτς Πούσκιν, γεννήθηκε στην τσαρική Ρωσία στις 26 Μαΐου 1799. Η αριστοκρατική του οικογένεια μπόρεσε να του εξασφαλίσει άνετα κι ευτυχισμένα παιδικά χρόνια κι ο Πούσκιν άρχισε να γράφει αξιοπρόσεχτους στίχους από τα 15 του. Μεγάλωσε σε μια εποχή που η αριστοκρατία της Ρωσίας προσπαθούσε να ανεξαρτητοποιηθεί από την αυλή και τον τσαρικό μηχανισμό.
Γλεντζές με έντονη ζωή και ατίθασο χαρακτήρα, ο Αλέξανδρος ενθουσίαζε τους αριστοκράτες με την επαναστατικότητα των στίχων του. Δεν ενθουσίαζε, όμως, και την αστυνομία που άρχισε να τον παρακολουθεί. Οι προϊστάμενοί του, στο υπουργείο Εξωτερικών όπου εργαζόταν, έπαιρναν βροχή τις αστυνομικές αναφορές για τις κινήσεις του. Όταν τα πράγματα αγρίεψαν, ο Πούσκιν αποφάσισε να γίνει πιο συντηρητικός. Παρ’ όλα αυτά, όταν ξέσπασε η ελληνική επανάσταση, έγραψε: «Κανένας δεν ελπίζει στην επιτυχία του κινήματος της Φιλικής Εταιρείας αλλά εγώ είμαι βέβαιος ότι η Ελλάδα θα δρέψει δάφνες».
Στα 27 του, παντρεύτηκε την όμορφη Ναταλία Κοντσάροφ και, στα 31 του, αποσύρθηκε σε ένα κτήμα. Γρήγορα, τον ξανακάλεσαν στην Πετρούπολη όπου, από το 1835, στράφηκε στον ρεαλισμό. Το 1836, εξέδωσε το περιοδικό «Σύγχρονος» που δεν έμελλε να διευθύνει για πολύ. Ένας αξιωματικός φλέρταρε φανερά τη γυναίκα του κι ο ατίθασος Πούσκιν τον κάλεσε αμέσως σε μονομαχία. Έμπειρος σκοπευτής ο αξιωματικός τον τραυμάτισε θανάσιμα. Πέθανε, στις 25 Ιανουαρίου 1837.
Ανάμεσα στα έργα του ξεχωρίζουν ο «Αιχμάλωτος του Καυκάσου», «Οι τσιγγάνοι», «Μπόρις Κοντούνοφ», «Ρουσλάν και Λουντμίλα», «Ευγένιος Ονιέγκιν», «Η κόρη του λοχαγού», «Ντάμα σπαθί» κ.ά.
604: Πεθαίνει ο Άγιος Αυγουστίνος, πρώτος αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρι και θεμελιωτής του χριστιανισμού στη Nότια Αγγλία.
1521: Το Διάταγμα της Βορμς θέτει εκτός νόμου τον Μαρτίνο Λούθηρο και τους οπαδούς του, καθώς ο πάπας αφόρισε τον Γερμανό μεταρρυθμιστή, τον αμέσως προηγούμενο Απρίλη.
1874: Γεννιέται ο Γάλλος εφευρέτης του διπλάνου, Ανρί Φαρμάν. Στα 1908, έσπασε το φράγμα του ενός χιλιομέτρου πετώντας 1.600 μέτρα και τον ίδιο χρόνο ήταν ο πρώτος που πραγματοποίησε ταξίδι με αεροπλάνο (26,5 χλμ.).
1907: Γεννιέται ο δημοφιλής ηθοποιός ταινιών «γουέστερν», Τζον Γουέιν. Το πραγματικό του όνομα ήταν Μάριον Μάικλ Μόρισον.
1923: Πρώτη διοργάνωση του περίφημου αυτοκινητιστικού αγώνα «24 ώρες του Λε Μαν».
1938: Γεννιέται στον Καναδά η υψίφωνος Αναστασία Στρατάκη (Τερέζα Στράτας).
1971: Στην παρισινή αεροπορική έκθεση εμφανίζεται για πρώτη φορά στη Δύση το υπερηχητικό Τουπόλεφ 144, η «απάντηση» των Σοβιετικών στο Κόνκορντ.
1998: Σε ηλικία 78 χρόνων, πεθαίνει ο ζωγράφος και σκηνογράφος Μίνως Αργυράκης.
1999: Ως το 90’, έχανε 1 – 0. Στο 91’, ισοφάρισε. Στο 92’, έβαλε δεύτερο γκολ: Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ νικά στον τελικό του Τσάμπιονς Λινγκ την Μπάγερν Μονάχου 2 – 1 και κατακτά αήττητη το τρόπαιο.
2008: Το μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο «Φοίνιξ» προσεδαφίζεται στον παγωμένο Βόρειο Πόλο του Άρη. Αποστολή του η αναζήτηση δειγμάτων ζωής στον κόκκινο πλανήτη.
2016: Στο συνέδριο «Αριστοτέλης 2.400», ανακοινώνεται ότι υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις πως εντοπίστηκε στα Στάγειρα ο υπέργειος τάφος του μεγάλου φιλοσόφου (είχε πεθάνει το 322 π. Χ. στην Χαλκίδα αλλά αραβικές πηγές αναφέρουν ότι η τέφρα του μεταφέρθηκε στη γενέτειρά του, τα Στάγειρα Χαλκιδικής).